Son yıllarda antiplak ve antikalkulus etkili maddeler ile kole hassasiyetini azaltan maddeler de diş macunları içinde sıklıkla kullanılmaktadırlar.

Günümüzde bakteri plağı oluşumunu engellemeyi veya azaltmayı hedefleyen bazı antimikrobiyel ajanlar diş macunları içinde yer almaktadır. Bu maddeler şöyle sıralanabilir: Triklozan ile Kopolimer polivinil metil eter/maleik asit kombinasyonu (PVM/MA). Bu karışım da kopolimer triklozan’m diş yüzeyi ve mukozal güzeylere tutunmasını arttırmak için eklenmektedir.
• Triklozan ile çinko sitrat kombinasyonu
• Sanguinarin (bitkisel ekstre) ile çinko klorid kombinasyonu
• Kalay fluorid

Bu saydığımız antiplak etkili katkı maddeleri içeren diş macunlarıyla yapılan araştırmaların bir bölümü bunların sadece fluorid içeren diş macunlarına oranla daha yararlı olduklarını göstermiştir. Farklı plak indeksleri kullanılarak yapılan ve üç ile yedi aylık sonuçları veren araştırmalar oldukça fazla sayıdadır. Ancak bu ya¬rarlılık oldukça sınırlı ve istatistiksel olarak yeterli düzeyde doyurucu değildir. Buna bağlı olarak şu anda piyasada bakteri plağı oluşumunu kesinlikle engelleyici etkisi klinik anlamlı olarak kabul edilen bir diş macunu varlığı kabul görmemektedir.

Günümüzde eczane ve marketlerde supragingival diştaşı oluşumunu engelleyici etkisi olan katkı maddelerine sahip diş macunlan da satılmaktadır. Bu antikalkulus etkili maddeler şunlardır.
• Triklozan ile PVM / MA

kopolimer kombinasyonu
• Triklozan ile çinko sitrat kombinasyonu
• Pirofosfatlar
• Pirofosfatlar ile PVM / MA kopolimer kombinasyonu
• Pirofosfat / Triklozan kombinasyonu

Antikalkulus etkinin diş taşı oluşu-munda bir basamak olan nukleasyon ( kalsiyum ve fosfat iyonlarının kristalleşmesi için yeterli konsantrasyona ulaşması) olayının engellenmesiyle ortaya çıktığı düşünülmektedir. Bu sayede bakteri plağının mineralizas-yonu gecikmekte ve mekanik olarak uzaklaştırılması daha kolay olmakta-dır.Kristal gelişiminin engellenmesi pirofosfat, çinko sitrat ve PVM / MA kopolimer varlığına bağlanmaktadır.

Yapılan araştırmalarda diş macunlarının antikalkulus etkileri mandibuler anterior dişlerin lingual yüzeylerinde uygulanan çeşitli diş taşı indeksleriyle ölçülmüştür. Sonuçlar diş taşı oluşu¬munun bu antikalkulus etkili madde¬lerden etkilendiğini ortaya çıkarmış¬tır. Üç ile altı aylık araştırmalarda an-tikalkulus etkili diş macunlarının et-kinliği kontrol diş macunları ile kı-yaslandığında diştaşı oluşumunda % 30 ile 40 arasında azalma saptanmış-tır. Ancak bu araştırmaların yöntem-lerinde oldukça tartışılacak yanlar bu-lunmaktadır. Ayrıca bu antikalkulus etkinin gingivitis ve periodontitis o-luşumunu nasıl etkileyeceği konusu sorgulamaya açıktır. Antikalkulus diş macunları subgingival bölgeye penet-re olamadıklarından subgingival kal-kulus üzerine bir etkileri de saptan-mamaktadır.

Bu araştırmaların sonuçlarına bakarak herhangi bir diş macununun antiplak veya antikalkulus etkisinin tartışmasız kabul edilmesi söz konusu değildir. Bu konuda daha kapsamlı a-raştırmalar ve bilim alnındaki gelişmeler önümüzdeki yıllarda bizi belki daha net sonuçlara götürebilir.

Ancak belirli düzeyde etkileri bilimsel olarak da kanıtlanmış olan diş macunlarının doğru diş fırçalama yöntemleriyle kullanıldıklarında plak oluşumunu engelleyecekleri ve diş çürüğü ve dişeti hastalıklarının gelişimin önleyecekleri de bir gerçektir. Diş macunu olmadan diş fırçalama¬nın çok kolay ve tatmin edici olmadığı bu işi deneyen biri tarafmdan ko¬laylıkla anlaşılır. Bu nedenle diş macunları diş fırçamızla birlikte diş çü¬rüğü ve dişeti hastalıklarına karşı en önemli silahımız olarak kalacaktır.

Dentin hassasiyeti giderici etki

Son yıllarda diş macunlarının içine dentin hassasiyetini giderici birtakım ajanlar da katılmaktadır. Piyasada bulunan diş macunlarında dentin ha-sassiyetini giderici katkı maddeleri şöyle sıralanabilir.
Stronsiyum klorid
Stronsiyum asetat
Potasyum nitrat
Potasyum klorid

Dentin hassasiyeti, açığa çıkmış dentin kanallarının ısı değişikliği, tatlı veya ekşi tatlar karşısında gösterdiği reaksiyon olarak açıklanabilir. Stronsiyum tuzları açık olan dentin kanalları içinde birikim yaparak, potasyum tuzları ise pulpanm sinir liflerini de-sensitize ederek hassasiyet giderici etki yaparlar. Stronsiyum klorid, stron-siyum asetat, potasyum nitrat veya potasyum klorid içeren diş macunlarının inaktif plasebo içeren diş macunlarına göre hassasiyet gidermede daha etkili oldukları araştırmalarda gösterilmiştir. Ancak benzer etki sodyum fluorid ve sodyum mono fluoro fosfat içeren diş macunları ile de elde edilmiştir. Bu araştırmalarda elde edi-len sonuçların bugüne kadar yüz güldürücü ve kalıcı olmaması ve yeterli klinik sonuçlar elde edememiş olmamız belki de dentin hassasiyetinin etyolojisi konusunda arzulanan bilgi birikimimizin oluşmamış olmasından kaynaklanmaktadır.

 

diş macunu,en iyi diş macunu,diş,diş eti,dişeti kanaması,diş temizliğ,dişteşı,diştaşı temizliği